Przejdź do treści
Urząd Miasta Żyrardowa

Archiwum cyfrowe Pomnika Historii
Żyrardów – XIX-wieczna Osada Fabryczna

O projekcie

Cyfrowe archiwum żyrardowskiego pomnika historii zrealizowane zostało w ramach unijnego projektu Rewaloryzacja zabytkowej ochronki w Żyrardowie.

Ochronka stanowi jeden z najstarszych i najcenniejszych obiektów idealnego miasta industrialnego jakim stał się Żyrardów wraz ze swoimi zakładami przemysłowymi w XIX w. Budynek zbudowany został w 1875 r. z fundacji fabrykanta Karola Augusta Dittricha i stanowił jedną z pierwszych tego typu placówek w Królestwie Polskim.

Zabytkowe przedszkole wchodzi w skład historycznego układu urbanistyczno-architektonicznego pod nazwą „Żyrardów – XIX-wieczna Osada Fabryczna”, uznanego za pomnik historii Rozporządzeniem Prezydenta RP z dnia 4 stycznia 2012 r. Największy w Polsce systemowo zaprojektowany kompleks fabryczno-mieszkalny stanowi jednocześnie unikalny na skalę europejską modelowy układ miasta przemysłowego, który zrealizowano posiłkując się teoriami projektów miast idealnych, bliski wzorcowi miasta ogrodu. Do dnia dzisiejszego zachowało się ok. 95% oryginalnej tkanki miejskiej. Większość budynków pełni pierwotnie nadane funkcje. Czytelność historycznego układu w obecnej przestrzeni miasta stanowi o unikalnym i integralnym charakterze Żyrardowa. Z tym układem nieodłącznie związany jest budynek ochronki, w którym dzięki środkom unijnym w latach 2017-2018 odnowione zostało prawe skrzydło zabytku.

W zrewaloryzowanym obiekcie powstało cyfrowe archiwum żyrardowskiego pomnika historii, które gromadzi i udostępnia za pomocą niniejszego portalu elektroniczne zbiory archiwaliów m.in.: dokumenty, fotografie, mapy itp. Dokumenty te stanowią bezcenne świadectwo przeszłości. Pozwalają wszystkim zainteresowanym na zapoznanie się z bogatym dziedzictwem historycznym i kulturowym miasta, promując jednocześnie jedno z najważniejszych w Polsce zabytków.

Partnerzy projektu, którzy udostępnili swoje zbiory:

  1. Muzeum Mazowsza Zachodniego w Żyrardowie,
  2. Parafia p.w. Matki Bożej Pocieszenia w Żyrardowie.

Zapraszamy w niezwykłą podróż po fabrycznym Żyrardowie i zachęcamy do dzielenia się prywatnymi zbiorami i udostępnieniem ich na portalu.


W ramach projektu pt. „Ceglana skarbnica” – konserwacja kościoła p.w. Matki Bożej Pocieszenia w Żyrardowie (nr projektu RPMA.05.03.00-14-i337/20), którego Beneficjantem jest Parafia Rzymskokatolicka p.w. Matki Bożej Pocieszenia w Żyrardowie, a jego partnerem jest Miasto Żyrardów zrealizowano m.in. digitalizację posiadanych zbiorów oraz zaprezentowano je w postaci cyfrowej na niniejszej stronie internetowej. Chęć udostępnienia zbiorów kulturowych wynikała z potrzeby podzielenia się dziedzictwem Żyrardowa na szerszą skalę, tak aby każdy zainteresowany mógł czerpać z legalnego źródła wiedzę na temat historii żyrardowskiej parafii.

Projekt pt. „Ceglana skarbnica” – konserwacja kościoła p.w. Matki Bożej Pocieszenia w Żyrardowie miał na celu znaczące zwiększenie dostępności do zasobów kulturowych oraz poszerzenie oferty kulturalnej na terenie Miasta Żyrardowa poprzez zahamowanie procesu degradacji zabytkowego kościoła p.w. Matki Bożej Pocieszenia. W ramach inwestycji zrealizowano prace polegające na:

  • wzmocnieniu pinakli kościoła,
  • termomodernizacji budynku, celem poprawy efektywności energetycznej,
  • usprawnieniach dla niepełnosprawnych w postaci poprawy dostępności toalety do specjalistycznych potrzeb.

Miasto Żyrardów, jako partner projektu, odpowiedzialne było za promocję projektu, w tym działania na rzecz poprawy dostępności do zasobów kultury dla osób z niepełnosprawnościami (przygotowano i udostępniono: zeszyty z informacją o historii i zabytkach kościoła zapisane powiększoną czcionką czarnodrukową na poddruku oraz czcionką brajlowską; tyflografikę prezentującą rysunki fasady kościoła; ulotki z pismem brajla z krótką, podstawową informacją o kościele).

Projekt pn. „Ceglana skarbnica” – konserwacja kościoła p.w. Matki Bożej Pocieszenia w Żyrardowie otrzymał dofinansowanie w ramach Działania 5.3 Dziedzictwo kulturowe Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Mazowieckiego 2014-2020. Całkowita wartość projektu to 1 593 820,05 zł, w tym z środków zewnętrznych 998 927,67 zł.

Termin zakończenia projektu to 30 września 2022 r.